Wednesday, August 26, 2015

ZAJEDNICA SRPSKA - PSE EDHE "ASSOCIATION", EDHE "COMMUNITY"? - Agim MORINA



1.

 

Ligjërimi politik doemos nxjerr në shesh dhe kthjellon shumë paqartësi dhe shumë mangësi të procesit të caktuar politik. Në takimet në Bruksel thuhet se u zhvilluan takime mes dy palëve: serbëve dhe kujt? Në lajme thuhet: "palës kosovare", "qeverisë së Kosovës!" Kështu nënkuptohet se "kosovarët" janë sikurse grumbulli i bërllogut etnik në Radio Televizonin e Kosovës: shqiptarët, boshnjakët, turqit, romët, egjiptianët, ashkalijtë, torbeshët, goranët, ndonjë tregtar kinez me familje, në njërën anë, dhe serbët që e pranokan Kosovën shtet e serbët që nuk e pranokan Kosovën shtet, në anën tjetër. Pra, qenkan dy lloj grupe mutantësh etnikë serbë në Kosovë: serbë që marrin pjesë në zgjedhjet e Kosovës, zgjidhen kryetarë e deputetë dhe serbë që nuk marrin pjesë në zgjedhjet e Kosovës, nuk zgjidhen as deputetë, as kryetarë! Ata që marrin pjesë në zgjedhje thonë se Kosova nuk është vend ku një serb s'mun me jetu! Ata serbë që jetojnë mbi lumin Ibër mendojnë se kjo s'është e vërtetë! Pse ndodh kjo? Sepse serbët që s'e pranojnë Kosovën si shtet e kanë Serbinë mbas shpine! Çfarë rastësie! Kështu, pra, egziston "pala serbe" në bisedime dhe "pala kosovare", aj bërllogu etnik, sepse serbët e dijnë çka janë dhe e dijnë çfarë kërkojnë: ata kërkojnë të drejta kombtare serbe, kufij të përcaktuar qartë kombtarë serbë, kisha kombëtare serbe, televizion kombëtar serb, kërkojnë “Zajednica Srpska” kombëtare. Të gjitha këto i kërkojnë në "Kosovën multietnike"! Ndërsa bërllogu etnik nuk e din çka po lyp: të drejta "kosovare", kufij "kosovarë", (kështu del që Maqedonia apo Mali i Zi nuk po marrin "territor shqiptar", por po marrin "territor kosovar", territor të një bërllogu etnik!) As Shqipëria s'po mun me çelë gojën në këtë proces, sepse s'po bëhet fjalë për asgjë shqiptare, por "kosovare"! E, pra, çka bëjnë "kosovarët" me "serbët" është çështje e tyre, por s'është çështje "shqiptare"! E ujdisur mirë apo jo? Po, po të mos ishte gjithë kjo orgji politike në kurriz të shqiptarëve.

 

2.

Është e çuditshme që në dokumentin përfundimtar të marrëveshjes në gjuhën angleze për emërtimin e entitetit serb në Kosovë, “Zajednica Srpska”-n, përdoren dy terma: "association" dhe "community" të ndamë besnikërisht, pa gabu asnjëherë të vetme, me një vizë të pjerrët. Pse duhen dy emërtime? A nuk mjaftoi një emërtim i vetëm? Dhe pse nuk mjaftoi vetëm një emërtim?

 

Ky entitet duhet me u qujtë me emrin e vërtetë që e ka: “Zajednica Srpska” (pa vizë, as të pjerrët). Pse duhet me u qujtë kështu? Sepse vetëm kështu mujnë me u shpjegu më së miri të gjitha kuptimet dhe qëllimet e vërteta të këtij entiteti: zyrtarizimi i serbizimit të katër komunave të Kosovës Veriore (me këtë mohimi i "Kosovës multietnike", kësaj rrene spektakolare që nga viti 1999, që u përdor vetëm sa për t'i shtypë ndjesitë kombëtare të shqiptarëve), që ky entitet me ndiku e me u lidhë me Serbinë dhe përdorimi i këtij entiteti brenda Kosovës për qëllime shoviniste të Serbisë në Kosovë. Të gjitha këto nuk mujnë me u kapërthy më mirë e në plotni me asnjë emërtim tjetër, as në anglisht, as në shqip, as në vetë serbishten. Pra, nuk është kjo "zajednica", një shoqatë apo bashkësi e thjeshtë me qëllime të mira kundrejt Kosovës e aq më pak kundrejt shqiptarëve, e me qëllime të paqarta shoviniste për serbët! Jo! Kjo është “Zajednica Srpska”! E cila, në fillim, për shkak të përfitimeve sa më të mëdha politike, u emërtu me një emër pak si të pafajshëm "zajednica" nga serbët, të cilët për vete me këtë nënkuptonin kompetenca të gjëra, por lanë që ndërkombëtarët e shqiptarët të argëtohen me injorancën e tyre. 

 

Nga shqiptarët u qujt shoqatë. Masandej dikush u tha që duhet me qujtë "asociacion", sepse kjo te shumica e popullsisë shkakton hutesë, duke qenë se nuk e dijnë saktë se çfarë nënkupton kjo fjalë. Më vonë nisi me u qujtë edhe "bashkësi". Por bashkësi "pa kompetenca ekzekutive". Marrëveshja u bë, si duket, duke mos e kuptu kurrë që në politikë kalimi nga "asociacioni" në "bashkësi" është një hap i madh dhe jo i parëndësishëm në përmbajtjen e vet, aq më shumë kur Serbia ngul këmbë për këtë. Dhe nuk është fare çudi që, qysh në mbledhjen e parë, ky entitet ka m'ia dhanë emrin e vërtetë dhe kuptimplotë zyrtar vetes dhe ka me e mbiqujtë veten “Zajednica Srpska”, (dhe s'ka kush që e ndal këtë), ashtu qysh partia e serbëve që deshi të regjistrohej në Kosovë u emërtu në fillim "Lista Serbia", e masandej iu kthy kipcit të vet lugat dhe u mbiqujt "Lista Srpska".

 

3.

Çfarë kuptohet me fjalët "association" dhe "community" në anglishte, tue qenë se marrëveshja kryesore është shkru në këtë gjuhë. Janë marrë për bazë dy fjalorë të anglishtes angleze dhe një e anglishtes amerikane.

 

Fjala "association" sipas fjalorit të Oxfordit, , Kembrixhit e Marriam-Websterit:

 

1. "(Shpesh në emërtime) grup i njerëzve të organizuar për një qëllim të përbashkët"

(Often in names) a group of people organized for a joint purpose)

 

2. Lidhje marrëdhëniore apo përbashkësore ndërmjet njerëzve apo organizatave.

(A connection or cooperative link between people or organizations)

 

(...)

 

Fjala "community" sipas fjalorit të Oksfordit, Kembrixhit e Marriam-Websterit:

1. një grup njerëzish që jetojnë në një vend të përbashkët apo që kanë të përbashkët karakteristika të veçanta (a group of people living in the same place or having a particular characteristic in common); fjalori i Kembrixhit ia shton edhe "që konsiderohen si njësi për shkak të interesave të përbashkëta, grupit shoqëror, apo kombësisë" ("considered as a unit because of their common interests, social group, or nationality ").

 

1.1 - grup njerëzish që jetojnë bashkë dhe praktikojnë pronësi të përbashkët (A group of people living together and practising common ownership)

 

1.2 - një zonë apo vend i veçantë bashkë me banorët e tij (A particular area or place considered together with its inhabitants)

 

1.3 - një grup i kombeve apo shteteve të bashkuara simbas interesave të përbashkëta (A body of nations or states unified by common interests)

 

(...)

 

Shihet se "associacion" në anglisht domethënë "shoqatë", "grup i njerëzve të organizuar për një qëllim të përbashkët", apo "lidhje marrëdhëniore apo përbashkësore ndërmjet njerëzve apo organizatave". Ky ishte kuptimi fillestar i cili u përdor nëpër media dhe linte përshtypjen e një shoqate e cila do të mblidhte rreth vetes anëtarë për të punu për disa qëllime të përbashkëta: shoqatë gjuetarësh, shoqatë biçiklistësh, shoqatë çobanësh. Thuhej se bisedat bëheshin "për çështje teknike". Dhe ban vaki që do të mun mbeteshin teknike brenda një entiteti të shoqatës ("association"). Mirëpo vetë kriminelët e Serbisë, në zyrat ku përgatitën plojat dhe masakrat nëpër gjithë Jugosllavinë, përgatitën një plan më të thellë, më të gjithanshëm politik. Ata e qunin vazhdimisht "zajedinica". Dhe në fillim, nuk bënë zë kur "zajednica" në anglishte përdorej e përkthehej me kuptimin "association". Qëllimi ishte që të nisë, të rrokulliset ky proces dhe në rrokullisje e sipër të arrihej te qëllimi tjetër, që "zajednica" të identifikohej me emërtimin "community". Në serbishte "zajednica" përfshin lehtë edhe atë që në në anglisht i thonë "association" (shq. "shoqatë, lidhje"), edhe "community" (shq. "bashkësi") sepse është kuptimisht më i gjerë e më gjithëpërfshirës. Por, anëtarët shqiptarë të delegacionit në Bruksel u desh t'i merrnin parasysh me shumë kujdes këto implikime gjuhësore. Kalimi nga "association", që kishte kuptimin e zgjidhjeve të problemeve teknike, në "community" ka mundësi të keqpërdoret shumë lehtë nga “Zajednica Srpska” për qëllime të qarta e të hapura politike. Në shqip emërtimi "bashkësi" në kuptimin e vet politik ësht i vagëllimtë në popull, duke qenë se nuk ka pasë institucione ku njerëzit praktikisht kishin me kriju një ide të qartë për të, sikur që e kanë më të qartë për fjalët: "bashki", "komunë", "krahinë", "republikë" etj. Kuptimi i dytë i fjalës "bashkësi" në fjalorin e shqipes e jep mjaft qartë idenë se për çka bëhet e mun bëhet fjalë me leksemën "bashkësi":

 

Sado që  ana gjuhësore të duket e sipërfaqshme dhe e parëndësishme, duket se loja terminologjike në emërtimin e “Zajednica Srpska”-s nuk është vetëm lojë fjalësh, por edhe politikë e kamufluar dhe dinake. Nëse emërtimi s'do të kishte pasë rëndësi e peshë, natyrisht, palët do të pajtoheshin që ajo të emërtohej me një fjalë, association/zajednica/shoqatë tue qenë se zgjidhja e një emërtimi për një entitet duket më afër mendsh sesa dy emërtime. Fakti që është dashë me dalë me dy emërtime në një marrëveshje kaq me peshë, tregon se Serbia, kur dialogu po i afrohej fundit, ka ngulë këmbë që pjesa "community" me figuru në marrëveshje me çdo kusht, për me mujtë me e lënë të hapur shtegun e kërkesave të reja politike në këtë vijë dhe për me zhvlerësu emërtimin "association" në të ardhshmen.

 

4.

Problemi shkon më thellë: “Zajednica Srpska” i shkatërron përfundimisht themelet e "multietnicitetit" që përpallte gomari ahtisaarian dhe i jep fund blofit dhe dyfytyrësisë së ndërkombëtarëve për një Kosovë ku "të gjitha etnitë" janë të barabarta. Nuk janë të barabarta. Qysh e thoshte Orwelli "dikush është më i barabartë". Në një raport ku shumica e popullsisë përbën 90 për qind të popullsisë dhe të tjerët mezi mblidhen në 10 për qind, stërbarazia me çdo kusht dhe në çdo gjë nënkupton pabarazi kundrejt shumicës. Këmbëngulja e serbëve në të drejtat e tyre deri aty ku cenohen interesat themelore të Kosovës e të shqiptarëve, paraqet diskriminim dhe sulm të drejtpërdrejtë kundër shqiptarëve dhe interesave të tyre themelore.

 

"Zajednica Srpska" tashmë po bëhet në Kosovë, Republika Srpska në Bosnjë është më mirë se kurrë dhe, jo vetëm që nuk ka "Bashkësi Shqiptare" në Mal të Zi, në Luginën e Preshevës, e as në Maqedoni, por nuk ka Bashkësi Komunash Shqiptare as në vetë Kosovën! Kishat ortodokse në Kosovë quhen "serbe", komunat e Kosovës quhen "komuna me shumicë serbe", ka kanal të veçantë televiziv "serb" në RTK, ka "vende të rezervuara" për "deputetë serbë", ka "ura serbe", ka "beteja serbe", ka varre "serbe", por nuk ka kisha shqiptare, nuk ka televizion shqiptar (por ka një kanal të përbashkët shqip, boshnjakisht, turqisht e romisht), nuk ka komuna shqiptare, nuk ka vende të rezervuara për deputetë shqiptarë, ka "deputetë kosovarë"! Ka anëtarë serbë e turq të Gjykatës Kushtetuese në shpërpjesëtim të plotë me numrin e popullsisë dhe diskriminim të plotë ndaj shqiptarëve, sepse shqiptarët përfaqësohen me 3 gjyqtarë shqiptarë, 2 vijnë prej pakicave dhe katër janë ndërkombëtarë! Anëtar i ri në këtë Gjykatë Kushtetuese mun pranohet "vetëm pas pëlqimit të shumicës së deputetëve të Kuvendit, të cilët i mbajnë vendet që janë rezervuar[a] ose garantuar[a] për përfaqësuesit e komuniteteve që nuk janë shumicë në Kosovë." Ky diskriminim i njëjtë ndodh edhe në Kuvendin e Kosovës dhe ky është shkaku që as sot shumica shqiptare s'po mun me themelu as ushtrinë e Kosovës. Thjesht, që të gjithë kanë të gjitha të drejtat në Kosovë. Në Kosovë gjithkush mun me bë gjithçka, pos shqiptarëve: ata duhet t'iu përkulen tekave të pakicave dhe planeve mendjelehta ndërkombëtare, duhet t'u garantojnë të drejta me të cilat i cenojnë të vetat, duhet të quhen "kosovarë", të mos imponojnë asnjë vullnet të tyrin kombëtar shqiptar, për hir të "një perspektive europiane" të rrejshme, të paqenë! Është paradoksale por e vërtetë: sot shqiptarët e Kosovës janë populli më i poshtëruar, më i izoluar, më i pavlerësuar, më i paperspektivë në Europë për hir të po kësaj "perspektive europiane".

 

Sa herë që vjen puna për interesa kombtare shqiptare ato mbështillen me paçavuren "kosovar" dhe baglat e "kosovarizmës", me flamurin e bërë prej pizhamesh të përfendura të Ahtisaarit, i vendosur pa vullnetin e popullit dërrmues shumicë në Kosovë: shqiptarëve. Desh hyra në gjynah! Ka diçka shqiptare: Gjykatë Speciale për Krime të Luftës nga UÇK-ja, dmth. nga shqiptarët! Në Kosovën një shekull të pushtuar prej Serbisë, ku shqiptarët u burgosën, u vranë, u masakruan, u përndoqën me qindra-mijëra, u dëbuan, u dogjën e u përvëluan; në Kosovën, eshtrat e bijve e bijave shqiptare të së cilës ende janë nëpër furrat, lumejtë e baltovinat e shtrigës Serbi, po ndodh kjo. E pabesueshme! Edhe Lufta e Kosovës kërkohet të quhet "përleshje" ("conflict")! Me i shku mendja dikujt se me 1999 ishin disa gra serbe e shqiptare që u rrokën flokë për flokë, u grithën me thoj, e jo se mbi 10 mijë jetë shqiptarësh u flijuan për shkak të tërbimit të një shteti gjakpirës e shovinist që quhet Serbi! Me i shku mendja kujt se ishin shqiptarët ata që shkaktuan katër lufta, që masakruan 300 mijë njerëz, që dogjën e poqën si barbarë nëpër gjithë ish Jugosllavinë, që varrosën e zhvarrosën viktima: gra, pleq e fëmijë! E, kulmi i të gjitha të këqijave, kulmi i gjitha poshtërsive është që në Serbi, edhe sot e kësaj dite, në pushtet janë po ata serbo-fashistë e po ata shovinistë serbë, propagandues të vrasjeve e shfarosjeve, këlyshë e langoj besnikë të kriminelit Milosevic, fundërrina më e qelbur nacionaliste e Serbisë, dhe jo një Serbi me përfaqësues demokratë e humanë.

 

5.

Qëllimi Serbisë është i qartë: ndarja e Kosovës dhe bashkimi i këtyre territoreve me Serbinë. Dhe këtë politikanët fashistë serbë nuk e fshehin. E thonë hapur. Prandaj Serbia, deri vonë, serbët në jug të Kosovës nuk i shtyu që të kundërshtojnë shtetin e Kosovës. Mirëpo, nëpërmjet lojës në pjesën veriore të Kosovës dhe dialogut në Bruksel ajo arrijti që edhe serbët në jug të lumit Ibër t'i faktorizojë si element destabilizues të shtetit të Kosovës. Edhe zogjtë e dijnë se Serbia s'ia qan hallin serbëve, por pasurisë nëntokësore që ka pjesa veriore e Kosovës. Në këtë lojë, Serbia, në mënyrë indirekte, po provon me u bë partner, ortak i Trepçës dhe klauzolat që lidhen me pikën 14 në të cilën thuhet se: "Shoqata/Bashkësia do të jetë e pajisur me kapacitet ligjor të nevojshëm, në bazë të ligjeve kosovare që të zbatojë objektivat e veta, përfshi të drejtën për poseduar pronë të luajtshme dhe të paluajtshme, për ta qenë bashkëpronare e kompanive që ofrojnë shërbime lokale në kuadër të Asociacionit / Bashkësisë, dhe për të lidhur kontrata, përfshi edhe kontrata punësimi." Këtu duhen me përfitu të gjithë ata miq të Serbisë që iu gjetën pranë "në ditë të vështira"!

 

Tragjedia e vërtetë e marrëveshjes është se me këtë nënshkrim po vërtetohet një fakt i paqenë se kinse serbët në pjesën veriore të qytetit të Mitrovicës janë shumicë, kur dihet se pjesëtarët e ushtrisë franceze që erdhën si "paqerujtës", dëbuan 11 mijë shqiptarë prej atje dhe krijuan një situatë të rrejshme për pasqyrën etnike atje. As atje serbët nuk kanë qenë as nuk janë shumicë! Miratimi i kësaj marrëveshjeje të padrejtë e vulos këtë krim të ushtarakëve francezë ndaj shqiptarëve të dëbuar, cilët kurrë s'u kthyen në shtëpitë e veta: komuna veriore pranohet se qenka me shumicë serbe edhe në letër, nga vetë përfaqësuesit "kosovarë".

 

Politikanët "kosovarë" mendojnë se, në të vërtetë, janë ata që ia kanë hedhë Serbisë dhe se në të ardhshmen do të futin nën kontroll serbët e Kosovës. Ka mundësi. Sepse ndonjëherë edhe buallicat fluturojnë, por në përralla.

 

Agim MORINA

26 gusht 2015

 

FAKTORI SHQIPTAR DHE PAMJA E SHTREMBËRUAR MEDIATIKE

  Agim MORINA 7 korrik 2023 Facebook Pas demonstratave të vitit 1981 në Kosovë, mediat e Beogradit patën nisë një fushatë të egër antishqipt...